Tin Port-au-Prince - Hôm nay cả thế giới dồn sự chú ý về quốc gia nghèo nàn và nhỏ bé Haiti, sau khi nơi này xảy ra trận động đất được coi là lớn nhất trong thế kỷ này với cường độ lên đến 7 độ trên địa chấn kế Richter. Người ta lo ngại là hàng trăm ngàn người đã tử nạn và đang bị chôn vùi trong các đống gạch vụn sau khi cơn địa chấn đã san bằng nhà cửa, trường học, bệnh viện và ngay cả dinh Tổng thống cũng bị ảnh hưởng.

Trong khi đó cả thế giới đều ngay lập tức bắt tay vào việc cứu người trong thiên tai này. Tòa nhà Liên Hiệp Quốc 5 tầng cũng bị sập bởi cơn động đất vào chiều ngày hôm qua, mà cơ quan theo dõi địa chấn của Hoa Kỳ cho biết đây là cơn động đất lớn nhất tại Haiti trong 200 năm qua. Tại quận Croix des Preux, hàng ngàn người dân đã tụ tập để chờ đợi được giúp đỡ. Những trẻ em và người lớn bị thương được xếp nằm ngổn ngang, nhiều người đã băng bó bằng những phương tiện thô sơ nhất..

Thủ tướng Jean-Max Bellerive nói với ký giả báo chí rằng hàng ngàn tòa nhà đã sụp đổ ở ngay thủ đô Port-au-Prince, và ông tin rằng con số người chết phải lên đến cả chục ngàn người, nhưng chính quyền hiện nay chưa đưa ra được một con số chính thức nào. Có những nhận xét cho rằng số người chết có thể lên đến cả trăm ngàn người.

Tổng thống Rene Prevalcủa Haiti nói thiệt hại là không thể tưởng tượng được, và nhiều người phải bước qua những xác chết chất chồng, trong lúc nghe tiếng kêu cầu cứu của những người còn bị kẹt trong đống gạch vụn ngay tại tòa nhà Quốc Hội, nơi chính vị Chủ tịch Thượng Viện cũng bị chôn vùi trong đó. Tiếng khóc than nổi lên khắp nơi trong lúc nhiều người lang thang trên đường phố ở Port-au-Prince để đi tìm người thân của mình.

Dinh Tổng thống cũng sụp đổ, mái dinh này đã đổ sụp xuống và làm gãy đổ những bức tường phía dưới. Tổng thống Preval và vợ không có mặt trong dinh khi cơn địa chấn xảy ra. Tòa nhà của Hội Hồng Thập Tự quốc tế cũng bị thiệt hại nặng nề. Tâm chấn nằm chỉ cách thủ đô Port-au-Prince khảong 10 dặm tức khoảng 16 cây số, thành phố này có hơn 4 triệu người cư ngụ.

Nhiều người đã phải ngủ đêm ngoài trời vì lo ngại những cơn hậu chấn xảy ra. Hôm qua đã có một cơn hậu chấn mạnh đến 5.9 độ làm rung chuyển những ngôi nhà còn lại. Tình trạng thê lương đã làm tê liệt hoàn toàn những sinh hoạt của chính phủ và người dân, trong lúc lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc nay trở thành lực lượng chính để giữ an ninh và giúp đỡ cho dân chúng vì chưa có một chương trình cứu trợ chính thức nào được thi hành.

Tin tức về thiệt hại đã rất chậm vì ảnh hưởng của việc cắt đứt những hệ thống truyền thông. Tại New York, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-Moon nói những người mất tích tại tòa nhà của cơ quan này ở Port-au-Prince kể cả vị đặc sứ toàn quyền là ông Hedi Annabi, nhưng ông không thể xác nhận được là liệu ông Annabi có tử nạn hay không. Ông cho biết có khoảng100 đến 150 người trong tòa nhà của cơ quan Liên Hiệp Quốc khi cơn địa chấn xảy ra.

Quân đội Brazil cho biết có ít nhất 11 binh sĩ của họ thuộc lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc đã tử nạn, và một số nữa vẫn còn đang mất tích. Haiti là quốc gia nghèo nhất tại tây bán cầu, và không đủ những phương tiện cũng như tài chánh để đối phó với những thiên tai như vậy.

HÌNH ẢNH TANG THƯƠNG

Những hình ảnh mà các ký giả Reuters thu được cho thấy hàng ngàn người bàng hoàng, bị thương đã đổ ra đường, mang theo xác những người thân của mình tại thủ đô Port-au-Prince. Hiện chưa có một tổ chức cứu trợ nào chính thức hoạt động ở đây, và người dân đã tự tay đào bới những đống gạch vụn để tìm kiếm và giúp đỡ những người thân của mình mắc kẹt trong đó.

Tổng thống Haiti là ông Rene Preval tiên đoán sẽ có từ 30 đến 50,000 người chết trong trận động đất này.Tình trạng thiệt hại ngay tại vùng thủ đô là rất lớn, hàng chục ngàn căn nhà bị phá hủy. Người dân than khóc đi lang thang trong thành phố, trong khi những tiếng kêu cứu có thể nghe được từ những đống gạch vụn. Ðiện nước và điện thoại hoàn toàn bị cắt, đường phố không thể di chuyển được vì cây đổ và gạch đá ngổn ngang. Tình hình ở đây rất bi quan vàthê thảm trông giống như một thành phố vừa bị tàn phá bởi chiến tranh.

Một ngày sau khi cơn động đất xảy ra, một bệnh viện lớn nhất tại Haiti là bệnh viện Sodec gần như bị san bằng bởi thiên tai này. Những người sống sót đã dùng tất cả những phương tiện để chở những người thân của mình đến bệnh viện để cầu cứu, nhưng họ đang chờ đợi ở đây trong tuyệt vọng. Hội Hồng Thập Tự địa phương nói họ không có đủ phương tiện lẫn nhân sự để có thể giúp đỡ cho những người này.

Tại các đường phố bị phá huỷ ở thủ đô, người Haiti đã xếp chồng chất thi thể các nạn nhân, rất nhiều người mắc kẹt chưa thể xác định được. Phát ngôn viên Hội Hồng Thập Tự Quốc tế Paul Conneally cho hay, ước tính 3 triệu người có thể bị ảnh hưởng từ động đất, và phải mất thêm một hoặc hai ngày nữa mới có báo cáo sơ bộ về mức độ tổn thất.

Người dân lôi các thi thể từ những ngôi nhà đổ sập, lấy chăn trùm vào và đặt bên đường. Người thì tới mở chăn ra để xác định có phải thân nhân của mình hay không. Ở phía ngoài một toà nhà đổ sập, người ta thấy có năm thi thể trẻ em và ba người lớn xếp chồng đống. Hoa Kỳ và các nước khác đã bắt đầu tổ chức chiến dịch cứu trợ. Hội Hồng Thập Tự Quốc tế và các nhóm nhân đạo khác cũng thông báo kế hoạch hoạt động.

Hàng chục nghìn người mất nhà cửa, rất nhiều người bỏ mạng trong các tòa nhà đổ sập vốn đã rất yếu ớt và nguy hiểm ngay trong điều kiện thông thường.

CHUYÊN VIÊN CẤP CỨU

Những chuyên viên cấp cứu đã làm việc suốt đêm để tìm những người sống sót tại tòa nhà Liên Hiệp Quốc ở thủ đô Port-au-Prince, là nơi đã bị thiệt hại nặng nề trong cơn địa chấn 7.0 độ xảy ra vào khoảng 5 giờ chiều giờ địa phương ngày hôm qua. Người ta tin rằng có khoảng 150 người làm việc trong tòa nhà này bị kẹt trong đống gạch vụn, kể cả vị đặc sứ toàn quyền Hedi Annabi và người phụ tál à ông Luiz Carlos da Costa. Các binh sĩ thuộc lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc đã tiếp tay trong việc đào bới để cứu những người kẹt trong tòa nhà, và một số người bị thương nặng đã được cứu ra và đưa tới bệnh viện cũng như qua những tòa nhà vẫn còn nguyên thuộc tổ chức Liên Hiệp Quốc.

Ông Alain Le Roy là Phó Tổng thư ký đặc trách lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc nói với các ký giả báo chí là tính cho đến sáng nay, họ chỉ mới cứu được 10 nhân viên tại khu vực cư ngụ của những người này được gọi là khách sạn Christopher, và một số người khác được xác nhận là đã thiệt mạng. Ðiện và nước bị cắt cũng gây khó khăn cho những chuyên viên cứu cấp. Liên Hiệp Quốc đã thànhl ập lực lượng MINUSTAH vào năm 2004 và hiện có 9000 binh sĩ cũng như Cảnh sát làm việc tại quốc gia này, cùng với khoảng 2000 nhân viên hành chánh. Trong số này khoảng 3000 người làm việc tại thủ đô Port-au-Prince, và nay còn phải đứng ra đảm nhận việc phối hợp các hoạt động cứu trợ quốc tế cho nạn nhân thiên tai.

NHỮNG THÀNH PHỐ LÂN CẬN CŨNG BỊ ẢNH HƯỞNG

Tin Les Cayes - Không chỉ riêng gì thủ đô Port-au-Prince, những thành phố lân cận cũng bị ảnh hưởng bởi cơn địa chấn. Hình ảnh quay được bởi tổ chức Global Orphan Project cho thấy hàng trăm người Haiti bàng hoàng đã đứng giữa những đống gạch vụn tại thành phố Le Cayes ở phía tây nam của quốc gia này, một thành phố hải cảng nằm cách thủ đô khoảng 59 cây số tức khoảng 95 dặm.

Tin tức về thiệt hại nhân mạng và tài sản đã được phổ biến rất chậm vì mọi hệ thống truyền thông đều bị cắt đứt. Tổ chức này cho biết họ không có tin gì về hơn 200 trẻ em mồ côi và những người chăm sóc chúng tại những cơ sở của họ trên toàn quốc Haiti. Phát ngôn viên của tổ chức cho biết có nhiều trẻ em đã phải trải qua những hình ảnh cực kỳ xúc động, các em mất cha mẹ, bị bỏ rơi, phải tự đi kiếm ăn trên đường phố sau những cơn bão vừa qua, nay lại thêm vụ thiên tai này, theo lời ông Mike Fox là giám đốc chương trình cứu trợ cô nhi Global Adoption

NGOẠI TRƯỞNG PHÁP CHO BIẾT ÐÃ GỞI CHUYÊN VIÊN VÀ VẬT PHẨM CỨU CẤP ÐẾN HAITI

Tin Paris - Ngoại trưởng Bernard Kouchner đã bày tỏ sự lo lắng đối với công dân Pháp đang sinh sống ở Haiti sau trận động đất lớn nhất nước này trong vòng 200 năm qua. Trận động đất đã làm sụp đổ toà nhà 5 tầngcủa cơ quan Liên hiệp quốc tại Haiti, và các cao ốc vững chắc như dinh Tổng thống, san bằng những khu ổ chuột nằm trên các sườn đồi có thể làm hàng ngàn người chết. Vì trở ngại đường giây điện thoại, thiệt hại của trận động đất đã không thể thu nhận nhanh chóng. Bộ Ngoại giao Pháp cho biết sáng nay đã đưa 2 phi cơ chở vật phẩm cứu trợ khẩn cấp và chuyên viên cứu cấp đến Haiti. Ngoại trưởng Kouchner cho biết 120 nhân viên cứu cấp và chuyên viên y tế đã lên đường cùng với 2 chiếc phi cơ chở phẩm vật cứu trợ. Pháp sẽ gởi thêm nhiều phi cơ vận tải khác đến Haiti. Ngoại trưởng Kouchner cũng cho biết khách sạn Montanađã sụp đổ, trong khách sạn có khoảng từ 300 đến 400 khách, nhưng chỉ có 100 người có thể chạy ra ngoài.

TRUNG CỘNG TUYÊN BỐ GỞI TOÁN CỨU CẤP TỚI HAITI

Tin Bắc Kinh - Sáng nay Trung Cộng cho biết đã phái một toán cứu cấp đến Haiti để tìm kiếm và giúp đỡ nạn nhân. Ðội cứu cấp Trung Cộng gồm 50 người đã chuẩn bị để rời Bắc Kinh vào chiều nay. Theo Tân Hoa Xã, đây là những người từng có kinh nghiệm cứu cấp trong trận động đất Tứ Xuyên, đội mang theo 3 con chó đánh hơi, dụng cụ cứu cấp, một số thực phẩm và thuốc men để giúp cho nạn nhân.

Toán cứu cấp Trung Cộng đã làm lễ xuất hành tại phi trường Bắc Kinh. Ông Hoàng Kiến Phát là giám đốc cơ quan đối phó khẩn cấp và động đất Trung Cộng nói hậu quả của trận động đất Haiti sẽ rất nghiêm trọng vì mật độ dân số trong vùng bị động đất, Haiti là quốc gia lại không đủ khả năng để ứng phó khẩn cấp với trận động đất gây thiệt hại quá lớn. Nhân viên cứu cấp Lâm Mộc Ðan từng tham gia công tác cứu cấp ở Tứ Xuyên nói trận động đất Haiti có cường độ 7.3, trong lúc trận động đất Tứ xuyên mạnh 8 độ, cô không hiểu tình trạng thực tế hiện giờ như thế nào và sự chắn chắn của các công trình xây cất tại đây ra sao, nhưng cô nghĩ trận động đất đã gây thiệt hại rất lớn.

Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Cộng là Khương Du đã đọc lời chia buồn với Haiti và cho biết chính phủ đang rất lo lắng cho công dân và quân đội Trung Cộng đang có mặt trong lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên hiệp quốc. Trung Cộng đã đóng góp 125 quân nhân cho lực lượng gìn giữ hoà bình Liên hiệp quốc tại Haiti gồm 9000 người. Trận động đất Tứ Xuyên xảy ra trong tháng 5 năm 2008 đã làm chết 80,000 người.

BRAZIL GỬI CỨU TRỢ VÀ NHÂN VIÊN CỨU CẤP ÐẾN HAITI

Tin Brasilia - Ngoại trưởng Brazil là ông Celso Amorim hôm nay cho biết chính quyền nước này sẽ gửi cứu trợ và nhân viên cứu cấp đến cho Haiti ngay lập tức, và cơn động đất tại đây đã làm cho tòa đai sứ Brazil bị sụp đổ một phần, nhưng tất cả các nhân viên ngoại giao của họ đã thoát thân mà không bị hề hấn gì. Ông nói 3 viên chức và 4 nhân viên hiện đang phải tạm trú tại trung tâm văn hóa của Brazil.

Có ít nhất 11 binh sĩ Brazil tử nạn trong lực lượng gìn giữ hòa bình củaLiên Hiệp Quốc đang hoạt động tại đây. Một số 7 người mất tích hoặc còn bị kẹt trong đống gạch vụn. ông Amorin nói tình trạng của phi trường tại Port-au-Prince là một trong những khó khăn cho những toán cứu trợ muốn đến nơi này, nhưng ông tin rằng cộng đồng quốc tế sẽ mau chóng giải quyết được vấn đề để giúp đỡ cho chính quyền của Tổng thống Preval và người dân nước này. Ông cho biết Brazil sẽ gửi 5 chiếc phi cơ với phẩm vật cứu trợ kể cả nước uống và thực phẩm cho dân chúng, và một số tiền viện trợ là 10 triệu mỹ kim. Brazil dẫn đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc đến Haiti vào năm 2004, sau khi có cuộc nội chiến giữa các phe phái sau vụ Tổng thống Jean-Bertrand Aristide bị buộc phải rời xứ này để đi lưu vong.

QUÂN ÐỘI BRAZIL TỔNG KẾT TÌNH HÌNH VỀ LỰC LƯỢNG CỦA HỌ TẠI HAITI

Tin Brasilia - quân đội Brazil cho biết họ cũng bị ảnh hưởng bởi cơn địa chấn tại Haiti với ít nhất 11 binh sĩ thiệt mạng và nhiều người bị thương. Tướng Carlos Barcellos của Brazil trong cuộc họp báo nói con số người chết và mất tích có thể còn cao hơn nữa, vì hệ thống truyền thông bị cắt đứt và các đường phố nay hoàn toàn không thể di chuyển được nên họ chưa thể tổng kết tình hình của các đơn vị tại những nơi xa. Ông nói chính thức hiện nay quân đội đã xác nhận có 4 người tử nạn thuộc đại đội Brabat gồm Thiếu úy Bruno Ribeiro Mario, trung sĩ David Ramos de Lima và hai binh sĩ, tất cả đều thuộc Sư đoàn 5 từ Lorena ở Sao Paolo.

Cơn động đất lớn nhất tại Haiti trong vòng 200 năm qua đã phá hủy hàng chục ngàn tòa nhà và làm cho quốc gia 9 triệu người gần như hoàn toàn tê liệt. Brazil là quốc gia có nhiều binh sĩ nhất trong lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc tại Haiti kể từ khi Tổng thống Jean-Bertrand Aristide bị buộc phải sống lưu vong. Ông Barcellos cho biết rất nhiều người dân đã chạy đến khu vực đóng quân của Liên Hiệp Quốc Liên Hiệp Quốc để xin cứu trợ.

Tướng Enzo Perri của quân đội Brazil sẽ bay đến Haiti ngày hôm nay để thẩm định tình hình. Brazil hiện có 1266 binh sĩ tại Haiti, trong lực lượng gồm tổng cộng 9065 Cảnh sát và binh sĩ thuộc nhiều quốc gia từ Jamaica cho đến Sri Lanka. Lực lượng này đã đảm nhiệm an ninh cho cuộc bầu cử năm 2006 đưa Tổng thống Rene Preval lên cầm quyền và đưa Haiti trở lạivới chế độ dân chủ.

MEXICO GỞI NGƯỜI VÀ PHẨM VẬT CỨU TRỢCHO HAITI

Tin Mexico City - Tòa đại sứ Haiti tại Mexico đã bắt đầu nhận phẩm vật cứu trợ từ những người dân tại thủ đô Mexico City hôm nay, sau khi cơn địa chấn đã làm tê liệt cả quốc gia này và hàng chục ngàn người được tin là đã thiệt mạng trong trận động đất ngày hôm qua. Hoa Kỳ và các quốc gia khác đã bắt đầu sửa soạn cho chiến dịch cứu cấp tại Haiti, những chuyên viên của Mexico trong nhóm TOPO đã sửa soạn lên đường và sẽ gửi 10 người sang Haiti, để tham gia vào lực lượng cứu trợ quốc tế để tìm kiếm những người sống sót trong đống gạch vụn.

Nhóm TOPO này từng được ca tụng là anh hùng vì đã cứu được hàng chục người vào năm1985 khi trận động đất xảy ra tại Mexico City và vùng phụ cận, làm cho12,000 người chết và hơn 40,000 người bị thương. Ông Daniel Hava, một thành viên của nhóm TOPO nói họ sẽ chú trọng đến 3 vấn đề chính, một là nghiên cứu địa hình địa vật, hai là cứu người còn sống, và ba là giúp đỡ những nạn nhân thiên tai

Phó Ngoại trưởng đặc trách về châu Mỹ Latinh và vùng Carribean là ông Salvador Beltran del Rio nói Mexico sẽ gởi một phái đoàn sang thẩm định tình hình, và sau đó sẽ tiếp tục viện trợ cũng như gửi thêm người nếu cần thiết. Một nhóm các chuyên gia và cố vấn sẽ bay sang Haiti, với những bác sĩ chuyên chữa trị những bệnh khẩn cấp, và các chuyên gia thẩm định tình hình để ủng hộ cho chính phủ nước này trong việc giúp đỡ các nạn nhân. Ðại sứ Haiti tại Mexico là ông Robert Manuel đã lên tiếng cám ơn chính phủ Mexico,và nói cơn địa chấn này sẽ tạo những ảnh hưởng nặng nề đến Haiti, là quốc gia đã từng trải qua những tàn phá của bão tố và chiến tranh trong thời gian qua.

CUBA VÀ VENEZUELA CŨNG TIẾP TAY

Tin Caracas - Cuba và Venezuela cũng lên tiếng cho biết sẽ gửi những phái đoàn chuyên gia cứu cấp, bác sĩ và phẩm vật cứu trợ sang Haiti ngay lập tức, sau khi cơn địa chấn đã san bằng tòa nhà Liên Hiệp Quốc, dinh Tổng thống và hàng chục ngàn căn nhà khác trong vùng. Tổng thốngVenezuela là ông Hugo Chavez tuyên bố mọi người tại quốc gia này sẽ cầu nguyện cho Haiti, và họ sẽ giúp bằng tất cả những khả năng của họ.

Chiếc phi cơ vận tải Hercules đầu tiên của Venezuela đã rời Caracas vào sáng nay và đáp xuống phi trường Port-au-Prince vào buổi trưa.Trong khi đó những người tình nguyện vẫn còn đang chất những phẩm vật cứu trợ lên một chiếc phi cơ khác sẽ bay đến Haiti, cùng với 19 bác sĩ, nước uống, thực phẩm và chăn mền. 20 binh sĩ Venezuela sẽ tháp tùng trong chuyến bay này.

Ngoại trưởng Venezuela là ông Tareck ElAissami nói chính phủ nước này gởi lời chia buồn và tinh thần đoàn kết với người anh em tại Haiti. Trong khi đó tại Cuba, Ngoại trưởng Bruno Rodriguez nói không có tin gì về thiệt hại nhân mạng trong số 403 bác sĩ và các chuyên viên y tế làm việc tại Haiti. Ông nói hiện có 2 bệnh viện tại Port-au-Prince do các bác sĩ Cuba điều hành, đến sáng nay họ đã chữa trị cho gần một ngàn người và vẫn làm việc liên tục, kể cả giải phẫu. Ông cũng cho biết chính quyền Cuba sẽ gởi thêm người và phẩm vật cứu trợ, nhưng không nói rõ là bao nhiêu và khi nào. Tổng thống Rene Preval của Haiti đã lên tiếng kêu gọi thế giới giúp đỡ, và các nước đều hứa hẹn sẽ tiếp tay trong việc này.

ĐÀI LOAN CỨU TRỢ

Tin Ðài Bắc - Một toán cấp cứu đã rời khỏi thủ đô Ðài Loan vào đêm hôm qua, để bay sang giúp đỡ cho những nạn nhân vụ động đất tại Haiti được tin là đã giết hại hàng chục ngàn người. Toán này gồm 23 người và 2 chú quân khuyển đã rời khỏi Ðài Loan sau một buổi lễ ngắn ngủi tại phi trường quốc tế đảo quốc này.

Bộ Ngoại giao Ðài Loan nói chính quyền nước này đã ngay lập tức đáp lại lời yêu cầu của chính phủ Haiti, và phối hợp với các cơ quan từ thiện quốc tế. Nhóm đầu tiên sẽ mang theo 2000 ký hành lý gồm cả máy điện, máy móc tìm người sống sót và đèn đuốc để hoạt động trong đêm. Phó Ngoại trưởng Ðài Loan Hou Ching Shan nói những người này lên đường với tinh thần nhân đạo, nhất là vì Haiti là một quốc gia đồng minh có liên hệ ngoại giao với Ðài Loan. Ông cũng nhắc lại là Ðài Loan từng được quốc tế giúp đỡ vào năm 1999 trong trận động đất vào ngày 21 tháng 9, nên nay họ có bổn phận phải trả lại món nợ này.

Ðài Loan là một quốc gia thường xuyên xảy ra động đất, cơn địa chấn lớn nhất là vào tháng 9 năm 1999 đo được 7.6 độ trên bàn cân Richter và giết hại 2400 người cũng như phá hủy hơn 50,000 tòa nhà. Một nhân viên cấp cứu cho biết họ đã có kinh nghiệm trong việc cứu giúp nạn nhân cách đây hơn 10 năm về turớc, nay họ sẽ dùng những kinh nghiệm này trong việc giúp đỡ những nạn nhân tại Haiti. Chuyến bay đã rời phi trường Ðài Loan vào lúc 11 giờ 40 phút đêm giờ địa phương và bay sang Los Angeles, từ đó sẽ chuyển sang Haiti. Tòa đại sứ Ðài Loan ở Haiti cũng bị phá hủy và vị đại sứ của họ cũng bị thương. Ðài Loan cũng đóng góp 200,000 mỹ kim cho chương trình viện trợ tại quốc gia vùng Carribean này.