Bác sĩ Nguyễn Văn Đức

Toàn thế giới còn đang rầu vì suy thoái kinh tế, nay lại lên ruột vì bệnh cúm heo.

Bên Mễ, mới đây thôi mà đã có gần 6000 người có triệu chứng bệnh cúm heo, 159 người đã chết. Những nơi khác, 91 trường hợp bệnh được xác định ở Hoa Kỳ (trong đó có 14 trường hợp ở Cali ta, và 1 em bé 23 tháng người Mễ ở Houston, Texas, theo gia đình sang Mễ về mới chết), 13 ở Canada, 2 ở Scotland, 14 ở New Zealand, 2 ở Tây Ban Nha, và 2 ở Do Thái. Một số trường học tại New York, Texas, California, South Carolina, Connecticut, Ohio đóng cửa. Nhiều nước khuyên công dân của họ không nên du lịch đến những vùng dịch ở Mễ và Hoa Kỳ.

Với phương tiện di chuyển nhanh chóng của thời đại, người ta sợ cúm heo có thể trở thành một đại dịch khắp thế giới.

Cúm heo (swine flu) do siêu vi A H1N1 gây bệnh đường hô hấp ở heo. Bệnh xảy ra hoài ở loài heo. Thỉnh thoảng loài người chúng ta cũng bị cúm heo. Bệnh thường xảy ra ở những người tiếp xúc với heo, song nó cũng lây nhiễm từ người nọ sang người kia như bệnh cúm người (qua ho, hắt hơi, …). Tổ Chức Y Tế Thế Giới (World Health Organization) vừa nâng mức báo động về bệnh dịch lên số 4 (có tất cả 6 mức báo động, mức số 4 xác định bệnh có thể truyền từ người sang người).

Bệnh không truyền qua đường ăn uống, nên chúng ta ăn thịt heo nấu chín kỹ không sao.

Triệu chứng

Triệu chứng bệnh cúm heo tương tự bệnh cúm người (human flu): nóng sốt, ho, đau cổ họng, rêm mình mẩy, nhức đầu, ớn lạnh, mệt mỏi. Có người tiêu chảy và ói mửa.

Những trường hợp bệnh nặng gây sưng phổi, suy hô hấp và chết.

Như bệnh cúm người, cúm heo có thể khiến những bệnh kinh niên chúng ta đang mang (bệnh tim, bệnh phổi, bệnh thận, tiểu đường, …) nặng hơn.

Người bệnh cúm heo có khả năng lây cho người khác đến 7 ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng. Các cháu bé có thể lây truyền với thời gian lâu hơn.

Chữa trị

Trung Tâm Kiểm Soát và Ngừa Bệnh (CDC) khuyên chúng ta dùng thuốc Tamiflu (oseltamivir) hoặc thuốc Relenza (zanamivir) để chữa những trường hợp bệnh cúm đã được xác định hoặc nghi ngờ là cúm heo.

Các thuốc này cần có toa bác sĩ. Thuốc ngăn cản sự sinh sôi nảy nở của siêu vi trong cơ thể chúng ta, nên cần được dùng sớm trong vòng 2 ngày đầu khi mới có triệu chứng. Rủi bị cúm heo, dùng thuốc, bệnh có thể sẽ nhẹ hơn và chúng ta thấy mau khỏe hơn, ít bị những biến chứng nguy hiểm của căn bệnh.

Phòng ngừa

Chưa có thuốc ngừa bệnh cúm heo. Thuốc ngừa chúng ta hiện có chỉ ngừa được bệnh cúm người cho mùa cúm người năm nay, không ăn thua gì với bệnh cúm heo.

Người ta nhận thấy siêu vi hiện đang gây bệnh là một loại siêu vi hoàn toàn mới lạ chưa từng gặp, tổng hợp những thành phần của siêu vi cúm heo, siêu vi cúm chim và siêu vi cúm người. Các nhà khoa học dự trù khoảng tháng 5 này sẽ chế được thuốc ngừa, nhưng chắc phải mất đến vài tháng mới có những mũi thuốc chích đầu tiên tung ra thị trường để chúng ta dùng.

Trong lúc tạm thời chờ thuốc chủng ra đời, chúng ta tiếp tục theo dõi những tin tức liên quan đến cúm heo, thực hiện những lời khuyên của các cơ quan y tế thẩm quyền, đồng thời cẩn thận:

• Tránh đi Mễ nếu không có việc gì thực cần thiết.
• Tránh tiếp xúc thân mật với những người đang bịnh.
• Che mũi và miệng với giấy khi ho hay hắt hơi, vất giấy vào thùng rác sau khi dùng.
• Rửa tay thường với nước và xà bông, nhất là sau khi ho, hắt hơi. Các nước rửa tay có chứa chất rượu (alcohol-based hand cleaners) cũng hữu hiệu.
• Nếu chúng ta có những triệu chứng như bị cúm (nóng sốt, nhức mình mẩy, chảy mũi, đau cổ họng, ho, buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy), chúng ta hỏi ý kiến bác sĩ của mình, và ở nhà, tránh tiếp xúc với người khác để khỏi lây bệnh cho họ. Tránh dùng tay sờ mắt, mũi, miệng, siêu vi cúm có thể dính vào tay chúng ta và lây sang người khác.

Chúng ta cầu mong thuốc chủng cúm heo sớm ra đời, kẻo cả thế giới có thể lâm vào một trận đại dịch cúm heo với rất nhiều người sẽ mất mạng.

(4/29/2009)